Thứ Hai, 7 tháng 5, 2018

review: Hòa âm điền dã

một cuốn sách cổ, khiến người ta bất ngờ từ hình thức đến nội dung.

một cuốn sách cũ, mỏng, dịch từ tiếng Pháp, đôi chỗ vẫn để nguyên bản tiếng Pháp, kiểu dịch như thơ, câu chữ cảm thấy vừa cũ vừa sến...

nhưng trên tất cả, là một nội dung nghe vừa quen thuộc, chậm rãi, thậm chí một số đoạn như đã từng thấy đâu đó, rồi diễn tiến đúng như ta dự định.

cho đến cuối cuốn sách, là một sự bất ngờ, khiến người ta phải há mồm rồi ngậm mồm rồi lại há ra, cảm xúc lên xuống đến không ngờ, một cách kết thúc hoàn toàn không thể đoán ra và đúng là rất thú vị. nói một cách khác, mình hoàn toàn bị bất ngờ bởi cái kết, cảm giác không biết diễn tả thế nào, nhưng mình đánh giá là hay.

cả cuốn truyện, chỉ vài trang kết thúc là có thể nâng tầm cuốn sách lên một tầm cao mới, kịch tính, bi kịch, hấp dẫn, nhân quả có cả, dĩ nhiên đó vẫn là cái kết đau khổ, cay đắng cho tất cả nhân vật trong đó, như một bản hòa âm lạc nhịp, buồn bã sau những hồi nhanh chậm, lên xuống, những hồi hoành tráng, bi ai, những sự đời hòa với mơ mộng, tâm hồn chai sạn, già nua với mộng tưởng tươi đẹp, mát mẻ trong lành... bản ca bi tráng, trầm buồn và cái kết đau khổ, nhưng vẫn khiến ta cảm thấy thỏa mãn.

câu chuyện bắt đầu đơn giản bằng việc một mục sư già nọ, đến làm lễ cho bà cụ đơn thân nghèo khổ trong làng, bà cụ chết, không có ai thân thích, ngoại trừ một con bé mù, điếc bẩm sinh, được bà già nuôi dưỡng như con vật. ông mục sư vì lòng thương cảm như người cha yêu con chiên, và vì chúa, cô bé kia không có ai thân thích sẽ không sống nổi nếu không có người chăm sóc, ông mang cô về nhà nuôi. vợ ông và người trong nhà, kể cả bà vú không ai ủng hộ hành động này vì họ đã có quá nhiều nỗi lo rồi, nào con cái, nào tiền nong... ai nấy trong nhà cũng mặc kệ ông tự chăm sóc, dạy dỗ cô bé kia. mọi chuyện diễn ra rất bình thản, cô bé mù kia như được tái sinh lần nữa, một con người luôn sống trong bóng tối, lần đầu tiên cảm nhận được ánh sáng, gió nước, nhiệt độ nóng lạnh, rồi chữ nổi và cuối cùng là âm nhạc. dần dần tâm hồn cô được khơi mở, đón bao yêu thương, dịu dàng và sự mơ mộng của những ảo tưởng.  người mù không có tội. nhưng những kẻ sáng mắt lại không biết được hạnh phúc của mình.

ông mục sư già hàng ngày chăm sóc, dạy dỗ cô bé, chứng kiến tất cả những đổi thay, tiến bộ của cô gái, đặc biệt là sự thấu cảm về âm nhạc cổ điển, điều mà không có trong bất cứ đứa con nào của ông có được, khiến ông thực sự yêu thương cô gái ấy, ban đầu là tình yêu của người mục sư dành cho con chiên trong bước tăm tối cho đến khi tâm hồn ấy được gột sạch, được hé mở với thế giới tràn ngập yêu thương và những cơn gió mát trong lành. nhưng mọi việc không dừng ở đó, bởi cô gái ấy lớn lên vô cùng xinh đẹp, vô cùng khoan dung và trái tim vị tha đã khiến mục sư già yêu cô, một tình yêu vượt ranh giới đạo đức. Ông không ý thức được điều đó, cho đến khi ông bắt gặp cô gái đang ở cùng con trai mình, ông bắt đầu giận dữ, tức giận vì bị cả hai lừa dối, ông quyết định chia lìa cặp đôi. đầu tiên là việc nói chuyện với con trai và thuyết phục nó tình yêu này là không đúng và khuyên anh nên rời khỏi cô gái, ông hy vọng đó chỉ là tình yêu nông nổi và anh sẽ sớm quên cô. anh con trai chấp nhận lời khuyên của cha, ra đi và từ biệt cô gái. nhưng trước khi anh đi, chính cô gái lại là người bày tỏ tình yêu với mục sư, cô đã tỏ tình một cách thẳng thắn, chân thành, và với sự hiểu biết qua sách vở mà cô được dạy, cô biết tình yêu của cô với mục sư là không đúng, nhưng cô không thể không yêu ông mục sư già. vì vậy, cô đã khước từ anh con trai.

ông mục sư già vô cùng vui vì điều đó, và chính bản thân ông cũng biết, tình yêu của ông dành cho cô là trái đạo đức, đã vượt giới hạn đạo đức thông thường, nó không nên có. nhưng rút cục, ông chưa bao giờ từ bỏ tình yêu đó. cô gái đã chuyển chỗ ở, nhưng hàng ngày ông vẫn đến thăm cô. sau này, khi con trai ông trở về, nhận ra cách đối đãi của họ đã đúng giới hạn, chừng mực, ông mới hoàn toàn yên tâm. nhưng bản thân ông, chính ông lại vẫn dung dưỡng tình yêu với cô gái. rồi cuối cùng, cô bày tỏ lần nữa tình cảm với ông, cô nói cô tha thiết yêu ông và họ đã hôn nhau...

mọi chuyện sẽ không có gì, nếu không có một ngày bác sĩ của ông báo cô gái có cơ hội để mổ mắt, mắt cô sẽ sáng. ông rất bối rối, không muốn cho cô quá nhiều hi vọng để rồi lại thất vọng, lựa chọn này cũng khiến ông vô cùng hồi hộp. cô gái biết được điều đó. cô quyết định mổ mắt. cô cấm không cho ông lại gần cho đến khi cô lành mắt.

nhưng rồi sau khi cô gái gặp ông, được gia đình ông tiếp đón chào mừng, yêu thương, cô nhìn thấy rất nhiều điều mà khi cô mù cô không thể thấy được. cô gái quyết định tự tử, cô được cứu nhưng sống không bao lâu sau đó. trước khi chết, cô đã gặp mục sư già để nói tất cả.

rằng khi cô mù, cô hoàn toàn không thể thấy được sự có mặt của cô đã khiến người khác đau khổ, những người trong gia đình của ông, tình yêu của ông đã khiến họ đau khổ, và cô đau khổ, day dứt về điều đó. nên cô không thể tiếp tục yêu ông mục sư.

nhưng đó không phải là lí do quan trọng nhất để cô đi đến tự tử ngay khi cô sáng mắt.

cô đã nhìn thấy sự già nua của ông mục sư, người mà cô tưởng cô yêu tha thiết bấy lâu nay, tất cả sự tưởng tượng, hình dáng trong mơ của cô lại chính là con trai ông, người mà cô đã khước từ trước đây, cô nhận ra là ông mục sư đã ích kỉ, vì tình yêu của ông dành cho cô mà chia rẽ họ, cô cảm thấy xấu hổ, tủi nhục vì sự nhầm lẫn của mình, tiếc là đã không thể thay đổi được vì con trai của mục sư đã cải đạo và trở thành tu sĩ, sống ẩn thân trong tu viện mất rồi.

đánh mất tình yêu trong tưởng tượng và nhầm lẫn tình yêu với một người khác, cô gái cảm thấy sáng mắt không làm cô hạnh phúc nên cô quyết định kết thúc tất cả, đi đến tự vẫn.

ông mục sư cảm thấy thế nào ? ông yêu cô gái, yêu rất nhiều, đến ích kỉ và không quan tâm đến đạo lý nữa, ông chia ra con trai ông với cô gái, đôi tình nhân trẻ tuổi và hoàn toàn xứng đôi, nuôi dưỡng và chăm sóc cô, kiên nhẫn và tận tâm, cuối cùng lại vì hình dung già nua của mình, khiến cô gái chối từ tình yêu dành cho ông và tự tử. ôi, vì cô gái, ông đã sống lại những năm tháng tình yêu mà chỉ có tuổi trẻ mới có, ông tôn thờ, trân trọng cô, vậy mà... cuối cùng ông chẳng còn gì...

còn người vợ già, hay cằn nhằn, cáu bẳn, xấu tính của ông, kẻ đã giết chết bao tình ái mộ, say mê của ông thời trẻ, bà làm ông chán chường, mệt mỏi nhưng ông cam chịu, luôn là như vậy, cuộc sống đã biến người vợ ông từng si mê về sự xinh đẹp, bao dung, ôi nay còn đâu, cuộc sống của ông trước khi cô gái kia xuất hiện như bản nhạc buồn, không một nốt vang. bà ấy đã cảm nhận thế nào khi chứng kiến sự chăm sóc, yêu thương của ông dành cho cô gái mù. bà đã từng rất giận giữ, la mắng ông rất nhiều vì ông chưa từng chăm sóc con cái như cách ông chăm sóc cô gái đó, ông đã từng ngày yêu cô gái ấy. lòng bà sẽ cảm thấy thế nào ? bà đã từng nói: bà không may mắn được mù như cô gái ấy; ông nghĩ bà đang mỉa mai cay độc sự mù lòa của cô gái, nên ông ghét bà, ông đâu có hiểu, bởi bà biết, ông không chỉ chăm sóc cô gái như con chiên, mà ông đã thực sự yêu cô gái đó.

chứng kiến người chồng già của mình yêu cô gái ấy, cảm giác của bà thế nào ? tôi đồ rằng bà đã quay lưng rất nhiều lần để nén tiếng thở dài, bà không than khóc, người phụ nữ bị chai sạn bởi những điều vụn vặt của cuộc sống, với vai trò của người vợ, người mẹ, bà sẽ không khóc. bà có thể không phản đối những hành động của ông, nhưng không bao giờ đồng tình với những việc đó. cuối cùng bà chọn thế nào, chấp nhận chuyện chồng mình yêu cô gái trẻ một cách nhiệt tình, ngay trong ngôi nhà của mình. bà mới là người phụ nữ đáng thương, cao thượng, khoan dung, vị tha và thật sự yêu ông.

con trai ông cũng biết ông mục sư già yêu cô gái đó, nhưng anh không phản đối, anh nghe lời cha như một đứa con ngoan và chấp nhận để cha tiếp tục yêu cô gái đó, anh cải đạo.

khi mọi người đều biết ông mục sư già yêu cô gái, họ chấp nhận, nhưng việc cô sáng mắt đã thay đổi tất cả, chính cô là người duy nhất không chấp nhận điều đó. thật là bi kịch.

bi kịch cho cô gái khi bị những ảo tưởng về nhan sắc của người trong mộng đánh gục, ảo tưởng về tình yêu sai trái sẽ được tha thứ và bỏ qua, ảo tưởng về hạnh phúc...

bi kịch cho vị mục sư già là đã đạp bỏ tất cả luân thường đạo lý và hạnh phúc gia đình để yêu cô gái, nhưng cuối cùng lại bị chính người mình yêu thương khước từ và phản bội khi thú nhận người cô yêu là con trai ông khi nhìn thấy khuôn mặt già nua của ông...

bi kịch cho vợ ông mục sư là chứng kiến ông chồng già của mình bắt đầu yêu cô gái trẻ, đã làm rất nhiều điều cho cô ta thay vì gia đình và những đứa con, mãi lạc lối trong tình yêu sai trái mà không muốn dừng lại, không cách gì dừng lại, cho đến khi cô ta chết.

thật sự khi đọc những trang sách miêu tả tình yêu của ông mục sư dành cho cô gái trẻ, mình đã cảm thấy rất tức giận, tại sao không ai nhắc đến tình yêu sai trái này, ông ấy đã có gia đình, có những đứa con, tại sao lại có thể yêu thương cô gái với tâm hồn như trai trẻ mà không cảm thấy chút tội lỗi nào và tại sao không ai dám nói thẳng, dám phản đối điều này.

cô gái mù lựa chọn yêu ông vì cô đơn giản biết ông mục sư yêu cô, và cô cũng yêu ông, không hề nhìn thấy đau khổ của vợ, con ông mục sư, cô mù, và người mù không có lỗi.

cô ấy còn quá trẻ và tuổi trẻ thường làm những điều mình cho là đúng, nông nổi và nhiệt tình, kể cả những điều sai trái. vấn đề là không ai nói với cô rằng, điều đó sẽ khiến những người xung quanh đau khổ, như thế là reo rắc bất hạnh cho gia đình ông mục sư.

cho đến những trang cuối cùng, khi biết nguyên nhân cô ấy tự tử, tự nhiên bật cười, phải, kết thúc bất ngờ nhưng hợp lý, đáng thương cho cô gái, ảo tưởng yêu một người cho đến khi nhìn thấy nhan sắc thật của họ, và nhầm lẫn đến xấu hổ về hình dung của hai người yêu cô.

haizzza, nếu như những trang đầu của cuốn truyện, cảm thấy rất khó chịu khi dịch giả gọi cô là nàng và ám chỉ những chăm sóc của mục sư dành cho cô như tình yêu nam nữ. cho đến khi biết, đó không phải là sự nhầm lẫn ngẫu nhiên, mà là có chủ ý, mình đã nghĩ đến cuốn Tiếng chim hót trong bụi mận gai, tình yêu của cha Ran-phơ dành cho Mec-ghi, nhưng kết thúc mới là cái hay :))))

cuốn sách điển hình cho câu: đừng nhìn mặt mà bắt hình dong, không phải mỏng cũ là không hay. không phải ngắn là dễ đọc, không phải chậm đến 2/3 truyện là cả truyện sẽ chán ngắt, cái hay còn ở kết truyện. và đừng nghĩ yêu là yêu thật, phải thật sự đối mặt, nhìn mặt nhau mới biết được, không phải ai cũng như tưởng tượng, kể cả đã nói chuyện và ở với nhau mấy năm trời =))))).